Cibuti Ülkesi Hakkında Genel Bilgi
DEVLETİN ADI: Cibuti Cumhuriyeti
BAŞŞEHRİ: Cibuti
NÜFUSU: 541.000
YÜZÖLÇÜMÜ: 23.200 km2
RESMİ DİLİ: Somali, Afar, Arapça
DİNİ: İslam
PARA BİRİMİ: Cibuti Frankı
Doğusunda Kızıldeniz, kuzey ve güneybatısında Etyopya (Habeşistan), güneydoğusunda Somali ile çevrili bir Doğu Afrika ülkesi. Aden Körfezi ile Kızıldeniz’i birbirine bağlayan Bab el-Mendeb Boğazının batı kısmında yer alır.
Tarihi
Asya ile Afrika kıtası arasında eski çağlarda meydana gelen göçlerde geçiş noktası olan Cibuti, 8 ve 10. asırlarda İslam orduları tarafından fethedilmiş yerli halk İslamiyeti kabul etmiş ve 1862’ye gelinceye kadar başlarındaki kabile reislerinin idaresinde İslam devletlerine tabi olmuşlardır. 1862’de Fransızlar çalışmaları tamamlanmakta olan Süveyş Kanalından geçerek gemilerin kontrolünü elinde tutmak için önce ülkenin kuzeyindeki Obock bölgesini işgal ettiler. Daha sonraları güneye inerek Cibuti’yi sömürge bölgesine dahil ettiler. 1869’da Süveş kanalının açılması ile Cibuti’nin stratejik önemi artmıştır. Daha sonra Fransa burayı bölgedeki sömürgelerinin idare merkezi haline getirerek “Fransız Somalisi” ismini verdi (1896). Etyopya (Habeşistan) ile Cibuti arasında 1917’de kurulan demiryolu, buranın önemli bir liman ve ticaret merkezi olmasını sağlamıştır. 1957 senesinde içişlerinde bağımsızlık kazanan Cibuti, 1967’de yapılan bir referandumda Fransa’ya bağlı kalmayı kabul etmiştir. Referandum neticesinde Fransa ülkeyi “Fransaz Denizaşırı Toprakları” ilan etti. Somali ve Etyopya’nın ülkedeki bazı kabileleri ayaklandırmak suretiyle kendi topraklarına katmak istemeleri üzerine, Fransa Cibuti’ye bağımsızlık tanıdı. 27 Haziran 1977’de de Bağımsız Cibuti Cumhuriyeti kuruldu. Bağımsızlık İçin Afrika Halk Birliği seçimleri kazandı ve bu birliğin başkanı Hasan Gouled Aptidan meclis tarafından Cumhurbaşkanı seçildi. Daha sonraki seçimleri de kazanan Hasan Gouled halen Cumhurbaşkanlığı görevini sürdürmektedir. 8-9 Ocak 1991 tarihinde Ali Aref Bourhan’ın liderliğinde başarısız bir darbe girişimi oldu. Hasan Gouled yine Cumhurbaşkanlığını korudu (1992).
Fiziki Yapı
23.200 km2 gibi küçük bir yüzölçüme sahip olmasına rağmen, üç farklı fiziki yapısı mevcuttur. Kıyı bölgesi ile yüksek yayla bölgesini en yüksek noktası 1500 m’yi bulan dağlık bölge ayırmaktadır. Yayla bölgesi yer yer derin vadilerle bölünmüş vaziyettedir. Irmakların mevcut olmadığı Cibuti’de bir çöküntü sonucu meydana geldiği anlaşılan Hanle Ovasında mevcut iki göl vardır. Alalı ve Assal ismindeki göller tuz gölü olup, bunlardan Assal deniz seviyesinden 150 metre aşağıdadır.
İklim
Sıcak ve kurak bir iklime sahip olan Cibuti’de senelik sıcaklık ortalaması 32°C civarındadır. Yağış dağlık bölgelerde kıyı bölgesine nazaran biraz daha fazladır. Yıllık yağış ortalaması kıyı şeridinde 130 mm iken, dağlık bölgelerde 500 mm civarındadır.
Tabii Kaynakları
Bitki örtüsü çok cılızdır. Yer yer görülen fundalıklar ve otlaklar haricinde dağlık bölgelerde az da olsa zayıfÊormanlara rastlanır. Tuz göllerindeki tuz ülkenin sahip olduğu en önemli kaynaktır. Tatlı su gölleri ve dereleri bulunmayan ülke başka hiç bir tabii kaynağa sahip değildir.
Nüfus ve Sosyal Hayat
541.000 civarındaki nüfusun ekseriyetini Afar ve İssa halkı teşkil eder. Bunlardan Afarlar Habeş, İssalar ise Somali asıllıdır. Arap, Avrupalı, Hintli ve Yahudi azınlıkların da bulunduğu Cibuti’de Afarlar, İssalar ve Araplar Müslümandırlar. Afarlar ve İssalar arasında sık sık çatışma meydana gelmektedir. Bu iki grup otlakları paylaşamadıkları gibi, Afarlar Etyopya, İssalar ise Somali ile birleşmek istemektedirler. Halk genellikle başşehir olan Cibuti’de yaşamaktadır. Kalanlar ise diğer şehirlerde yaşamakla beraber, çoğunlukla göçebe hayatı sürerler. 1977’ye kadar Fransızca olan resmi dili bağımsızlıktan sonra Afar ve İssa dilleri ile Arapça olarak kabul edilmiştir. Okullarda öğretim Arapça yapılmaktadır. Fakat Fransızlardan kalma okullarda hala Fransızca öğretim devam etmektedir. Göçebe halk hayvancılıkla uğraşır.
Siyasi Hayat
Cumhuriyetle idare edilen bir ülkedir. 65 üyeli meclis seçimle işbaşına gelir. Cumhurbaşkanı meclis tarafından seçilir. 1977’de bağımsızlığını kazanmış olan Cibuti’de aynı sene yapılan seçimler sonunda teşkil edilen meclis, hükumet ve seçilen Cumhurbaşkanı daha sonraki seçimleri de kazanmış olup, halen görev başındadır.
Ekonomi
Cibuti ekonomisinin temel dayanağını Kızıldeniz ile Hint Okyanusu arasında transit geçiş yapan gemiler teşkil eder. Başşehirdeki liman dünya deniz ulaşımında önemli bir uğrak yeridir. Gemi onarımı tezgahları ve ikmal depoları, transit geçiş yapan gemilerden döviz kazanmasına sebep olur. Etyopya’nın başşehrine bağlı olan demiryolları ticaretin büyük bir kısmının burada yapılmasını sağlar.
Göçebelerin yaptığı hayvancılığın bir yan kolu olarak et ve balık kombinaları ile konserve fabrikaları mevcuttur. Az da olsa kimyevi madde imalatından söz edilebilen ülkede sulanabilen az bir miktar arazide sebze ve hurma yetiştirilir. Hayvancılıkla uğraşan göçebe halk genellikle koyun, keçi ve deve besler. Tuz göllerinden bol tuz üretilebilme imkanı olmasına rağmen, ancak ülke ihtiyacı kadar üretilir. Kıyılarda balıkçılık ve inci avcılığı da yapılmaktadır. Hiçbir şey ihraç etmeyen ülke şeker, un, çimento, ilaç ve pamuk dokuma ithal eder. Bu ithalatını transit geçişlerden elde ettiği döviz geliriyle yapar.
